جندر پنجابی کہانی نوں پرنایا ہویا کہانی کار اے جو صرف کہانی ہی لکھدا اے، کہانی بارے ہی سوچدا اے تے کہانی نال ہی نبھدا وی اے۔ اوس نے وکھ وکھ مُدیاں، سبندھاں تے سروکاراں نوں لے کے کہانیاں دیاں انیکاں کتاباں مرتب وی کیتیاں نے۔
اوس دا حال ہی وچ ’سفٹی کِٹ‘ کہانی پراگا شائع ہویا اے جس وچ اوس نے کہانی لکھن دے اپنے عمل بارے اک لیکھ توں علاوہ دس کہانیاں شامل کیتیاں نیں۔
کتاب دے مڈھ وچ ہی ’خود دی بھال‘ سرلیکھ ہیٹھ اوہ اپنیاں کہانیاں دیاں گلاں کردا اے۔ انیکاں مشہور عالمی کتاباں دے حوالے تے وڈے لیکھکاں دیاں ٹوکاں دیندا اے جیہناں نوں اپنے شعور وچ پچا کے اوس نے کہانیاں رچیاں نیں۔ کہانی دے برتانت لئی ضروری کتھ دی بھال کردیاں اوہ اپنیاں کہانیاں دی سرجنا تیک پہنچدا اے۔ کہانی رچن نوں اوہ پریم پرکاش وانگ اک رہس سمجھدا اے۔ ’چنگا لیکھک ہون لئی چنگا پاٹھک ہونا وی ضروری ہے۔‘ ایہہ جندر دی اپنی نجی رائے اے۔
ایس کتاب دیاں دس کہانیاں تھانیں گزردیاں ایہناں وچوں پرواس، جنسی سبندھاں تے نفسیاتی چھوہاں دی گونج واروار کنیں پیندی اے۔ جنسی سبندھاں دے انیکاں گنجھل دار مسئلے ساڈے ساہمنے آؤندے دکھائی دیندے نے۔ پرواس دیاں علامتاں وی گھٹ نہیں نے۔ نفسیاتی چھوہاں راہیں کہانی کار کہانی نوں منطقی تے پڑھن جوگ بناؤن دا حیلہ کردا وی دکھائی دیندا اے۔
پہلی کہانی ’میرا کوئی قصور نہیں‘ دی لوجیت ناں دی کڑی جو سٹڈی ویزے تے کینیڈا پڑھن گئی اے، خرچ تے پیسیاں دی کمی کارن پٹھے راہ پے جاندی اے۔ اوس دی گاتھا سن کے گیان سنگھ نوں کینیڈا بھیجی اپنی دھی سمرن بارے چنتا ہوندی اے پر اوہ ایہہ آکھ کے دھرواس دے لیندا ہے کہ پنجے انگلاں برابر نہیں ہوندیاں تے اوہ دوجا کھیت وی ویچ کے کڑی نوں پیسے بھیجےگا تے پیسے دی اوس نوں کوئی توٹ نہیں رہن دیوےگا۔ پڑھیاراں نوں درپیش دشواریاں تے پٹھے راہاں تے پے جان دی ایہہ کہانی بہت چنگی طرحاں تصویرکشی کردی اے۔ ایسے طرحاں ’چراغ‘ کہانی دا پاتر ارجن وگڑ جاندا اے، نشے کرن لگدا اے۔ اوس دا پیو میت وی ایسے طرحاں کردا اے۔ ماں جوتی اوس نوں ہر حیلے بچاؤنا چاہندی اے۔ کسے دے کہن تے کہ ایس لئی کسے کڑی دا پربندھ ہو جاوے تاں ایہہ ٹک سکدا اے، ماں جوتی مہنگے بھاء دی کڑی لین لئی وی تیار ہو جاندی اے تاں کہ اپنے پتر نوں زندگی دی جلھن وچوں کڈھ سکے۔
’بندے بِناں‘ ، ’چیکاں‘، ’سیفٹی کٹ‘ ، ’بھاء جی عرف کامریڈ‘ کہانیاں جنسی سبندھاں دے متعلق نیں۔ جنسی سبندھاں دیاں گجھیاں رمزاں ایہہ کہانیاں کھولن دی کوشش کردیاں نیں۔ ’بندے بِناں‘ کہانی دا تھیم ایہہ ہے کہ عورت نوں بندے دا بھس پے جاندا اے۔ بندے بغیر اوہدا گزارا نہیں ہوندا جاں لوڑ پوری نہیں ہوندی۔ سمی تے اوہناں دے نوکر دے غیراخلاقی سبندھاں راہیں ایہہ گل اگھڑ کے ساہمنے آؤندی اے۔ ’چیکاں‘ دی سلیکھا نابالغ منڈے راکیش نوں اشلیل تصویراں دکھا دکھا، اپنے نیڑے کرکر بالغ بنا دیندی اے۔ ’کڑکی‘ دی جشن پریت اپنے خصم نشانت ولوں پورا سماں نہ دتے جان کارن بےچین ہو کے پنجرے چ پھسی چوہی وانگ محسوس کرن لگدی اے تے اوہ رنجیت ناں دے پریمی ول الار ہو جاندی اے پر بچیاں دا موہ اوس نوں واپس موڑ لیندا اے۔ ’سیفٹی کٹ‘ دی سمانتھا ندھڑک تے ایڈوینچرس کڑی اے جو بلاتکار توں نہیں ڈردی تے نڈر ہو کے دنیا دے وکھ وکھ ملکاں دی سیر کردی اے۔ بلاتکار توں بچن لئی اوہ اچیچی سکھیا وی لیندی اے تے ایس توں بچن لئی سیفٹی کٹ دی ورتوں وی کردی اے۔ ’بھاء جی عرف کامریڈ‘ کہانی دسدی اے کہ جنسی سبندھاں دے معاملے وچ کوئی آدرش واد نہیں چلدا، ایس معاملے چ اسیں سارے اکو پرجاتی دے بن جاندے ہاں۔ ’سکیچ‘ نفسیاتی آدھار والی کہانی اے۔
’شرط‘ تے ’دوریاں‘ ہٹویں وِشیاں والیاں کہانیاں نیں۔ ’شرط‘ وچ ’امیرا‘ ناں دی بالڑی دے سارے پریوارک جی عراق/امریکہ جنگ وچ مارے جاندے نیں۔ بس اوس دی دادی ہی اوس دا پالن پوسن کرن لئی جیوندی رہ جاندی اے۔ زینا ناں دی پترکار کڑی اوس نوں گود لینا چاہندی اے جس لئی اوس دی دادی کجھ شرطاں اُتے ہی من دی ہے۔ ’دُوریاں‘ کہانی اج دے رشتیاں وچ پے رہیاں تریڑاں تے ہون والیاں دُوریاں دی گل کردی اے جس وچ بھین بھرا جیہے رشتے وی اکھڑ رہے نے۔ آپسی اپنت گھٹ رہی اے۔ منکھ دی بھج دوڑ اوس نوں ایہناں نیڑلے رشتیاں توں وی بے مکھ کر رہی اے۔
جندر اجیہا کہانی کار ہے جو متھ کے کہانی نہیں لکھدا۔ اوہ کتوں وی کہانی شروع کرکے کدھرے وی چھڈ سکدا اے۔ اوس دیاں کہانیاں عام طور تے کھلے انت والیاں ہوندیاں نیں۔ پاٹھک نوں انت وچ سوچن لئی مجبور ہونا پیندا اے۔ اوس کولوں ہور وی ودھیا کہانیاں دی امید کیتی جا سکدی اے۔
’سیفٹی کٹ‘ (قیمت: 250 روپئے؛ نویگ پبلیشرز، نویں دلی-16)
